Φιλολογική e-γωνιά

Ενδεικτικά παραθέτω απόσπασμα από το δεύτερο περιβαλλοντικό πρόγραμμα που ανέλαβα μαζί με ακόμα μία συνάδελφο του σχολείου (την Παγώνη Ευαγγελία) κατά το σχολικό έτος 2007-2008

«Περπατώ, περπατώ στο βουνό…όταν έχω τον καιρό!»

Ο ελεύθερος χρόνος είναι μία έννοια που στις μέρες μας εκλείπει όλο και περισσότερο και αυτό το φαινόμενο παρατηρείται σε όλες τις ηλικίες! Ειδικά η ζωή των εφήβων -σχετικά με την εργασία και τον ελεύθερο χρόνο- χαρακτηρίζεται από δύο αντιφάσεις. Δουλεύουν πιο σκληρά από πολλούς εργαζόμενους, αλλά δεν αμείβονται. Χρειάζονται πιο πολύ από κάθε άλλη ηλικία ελεύθερο χρόνο, αλλά διαθέτουν ελάχιστο, λόγω της πληθώρας των σχολικών και εξωσχολικών υποχρεώσεων που έχουν.

Μέσα στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους πρέπει να χωρέσουν όλα όσα είναι ζωτικής ανάγκης για αυτούς: η ανεμελιά, το παιχνίδι, η ξεκούραση, η παρέα, η ψυχαγωγία και – γιατί όχι- η περισυλλογή και η ονειροπόληση. Τα ασφυκτικά χρονικά όρια δεν αφήνουν περιθώρια για πολλές επιλογές. Γι’ αυτό και καθένας διαθέτει τον ελεύθερο χρόνο του ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του, τις συνήθειες και τα ενδιαφέροντά του.

Ορισμένοι από τους τρόπους διάθεσης του ελεύθερου χρόνου είναι ευχάριστοι και ωφέλιμοι.

Άλλοι όμως, όπως για παράδειγμα η ένταξη σε ομάδες φανατικών «φιλάθλων», η ολονύκτια διασκέδαση σε κλαμπ πίνοντας και καπνίζοντας, η συμμόρφωση στις επιταγές της μόδας, και η σπατάλη χρόνου και χρημάτων για ψώνια, σύμφωνα με τα καταναλωτικά πρότυπα, όχι μόνο δε βοηθούν το νέο να απολαύσει τις χαρές της ζωής και να ανανεώσει τις ψυχικές του δυνάμεις, αλλά και υπονομεύουν την ψυχική και σωματική του υγεία.

Στόχος του προγράμματός μας, λοιπόν, ήταν να ευαισθητοποιήσουμε τους νέους-αν και δεν έχουν τόσο ελεύθερο χρόνο εξαιτίας των σχολικών τους υποχρεώσεων- να μπορέσουν να συνδέσουν αυτόν τον λίγο ελάχιστο χρόνο με δραστηριότητες στη φύση, έτσι ώστε να έρθουν πιο κοντά, να ανακαλύψουν τις σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στον άνθρωπο, στον πολιτισμό και στο βιοφυσικό περιβάλλον. Θέλαμε να κάνουμε τα παιδιά να νιώσουν και να κατανοήσουν τις αλληλοεξαρτώμενες σχέσεις, την αρμονία στη φύση και να συνειδητοποιήσουν ότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής. Επιδιώξαμε να γίνουν εμφανείς οι αιτίες της ανθρώπινης παρέμβασης, να γίνει προσπάθεια αλλαγής συμπεριφοράς και να υιοθετηθούν στάσεις για την προστασία της φύσης. Τέλος, θελήσαμε να συνδέσουμε τις ορεινές αθλητικές κινητικές δραστηριότητες με την περιβαλλοντική εκπαίδευση και να αναδείξουμε τις ψυχοκινητικές ικανότητες των παιδιών μέσα στη φύση.

Προκειμένου να καταδειχτεί ότι ο ελεύθερος χρόνος είναι μια καλή ευκαιρία για να αποκατασταθούν οι σχέσεις του νέου με τη φύση και με τους συνανθρώπους του και να προστατευτεί η ψυχική υγεία του, αλλά και να εντοπιστούν τρόποι ψυχαγωγίας μέσα στο φυσικό περιβάλλον, περιδιαβήκαμε κάποια από τα ορεινά περιβαλλοντικά μονοπάτια της Θάσου.

Πρώτα επισκεφτήκαμε το γειτονικό μας δάσος Παλατάκι. Παίξαμε στην φύση, περπατήσαμε, αφουγκραστήκαμε την ανάσα της, απολαύσαμε ήχους πουλιών και μιμηθήκαμε τους ήχους της φύσης.

Δεύτερον επισκεφτήκαμε το Δασαρχείο του Ποτού, ενημερωθήκαμε για το ρόλο του πρασίνου (δάσος). Γνωρίσαμε με τις θεμελιακές δομές, σχέσεις και λειτουργίες των φυσικών οικοσυστημάτων. Κατανοήσαμε τη σχέση φυσικού περιβάλλοντος και ανθρώπου, συγκεντρώσαμε υλικό, πήραμε πληροφορίες για φυτά και δέντρα που θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν στο χώρο του σχολείου μας.

Μετά τις πληροφορίες που συλλέξαμε και χάρη στην προσφορά του δασαρχείου να μας δώσει διάφορα είδη φυτών και την εθελοντική εργασία των μαθητών του σχολείου, οργανώσαμε δενδροφύτευση με την εποπτεία του δασαρχείου.

Τρίτον επισκεφτήκαμε το Καζαβήτι, έναν παλιό οικισμό στο χωριό του Πρίνου, όπου είδαμε την βλάστηση που ευδοκιμεί. Φωτογραφήσαμε τις γραφικότητες των τοπίων, ηχογραφήσαμε τα πουλιά. Μάθαμε χιλιάδες μικρά και μεγάλα μυστικά για το οικοσύστημα του τόπου μας. Παρατηρήσαμε, ερευνήσαμε, καταγράψαμε, ανταλλάξαμε απόψεις, καταθέσαμε προτάσεις, συλλογιστήκαμε…

Τέλος, επισκεφτήκαμε τη Γκιόλα μια φυσική λίμνη που βρίσκεται στο Αστρίς και είδαμε τα θαύματα τις φύσης.

Εμπνευσμένοι από την ομορφιά , την αρμονία, που διέπει τη φύση γύρω μας και επηρεασμένοι από τη συμμετρία των μαθηματικών, που διδασκόμαστε, αποδώσαμε αυτόν τον συσχετισμό σε μια ζωγραφιά ενός εσωτερικού τοίχου του Λυκείου μας.

Ακόμα, ερευνήσαμε ομαδικά στο διαδίκτυο το δασικό και ορυκτό πλούτο του νησιού μας, που ναι μεν αποφέρει πολλά οφέλη στους κατοίκους, αλλά προξενεί τεράστια ζημιά στον περιβάλλον. Παράλληλα, φωτογραφήσαμε κάποια μάρμαρα και πετρώματα της Θάσου.

Επιπλέον, κατασκευάσαμε ταμπλό με τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, καθώς και τόπους με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά. Από τις περιπλανήσεις μας στη φύση συγκεντρώσαμε άνθη και φυτά που μας άρεσαν και οργανώσαμε ένα φυτολόγιο. Δημιουργήσαμε άλμπουμ με φωτογραφίες από τα μέρη που επισκεφτήκαμε.

Στο τέλος, κάναμε έκθεση δραστηριοτήτων στο σχολείο μας που την παρακολούθησαν όλοι οι μαθητές της μαθητικής κοινότητας, οι καθηγητές και αρκετοί γονείς. Η σχολική κοινότητα ενημερώθηκε βέβαια για την πορεία του προγράμματος μέσα από φωτογραφίες και ανακοινώσεις.
Κι αυτό γιατί δημοσιεύσαμε στην τοπική εφημερίδα «Θασιακή» την υλοποίηση των δύο προγραμμάτων που βρίσκονταν σε εξέλιξη στο σχολείο μας.

Τελικά, το όλο πρόγραμμα μας ενθουσίασε και μας γοήτευσε. Μας βοήθησε να έρθουμε σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον και να κατανοήσουμε ότι ενδεδειγμένοι τρόποι ψυχαγωγίας μπορεί να θεωρηθούν, εκτός από τις εκδρομές στη φύση, και η δημιουργική ερασιτεχνική ενασχόληση με κάποιο αντικείμενο για παράδειγμα συλλογές, ανθοκομία κλπ. Όλα αυτά προσφέρουν τη δυνατότητα στο νέο να ξεφύγει από τη μονοτονία της καθημερινότητας, να αλλάξει παραστάσεις, να γνωρίσει άλλους ανθρώπους, να ευαισθητοποιηθεί περιβαλλοντικά, να αποκτήσει εμπειρίες και να καλλιεργήσει δεξιότητες μέσα από την επαφή με το δάσος.

Άλλες Φωτογραφίες από τις δράσεις μας