ΤΠΕ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΠΟΣΟ ΕΥΚΟΛΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ;

Η ενσωµάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι µια απλή διαδικασία. Αποτελεί µια σύνθετη προσπάθεια που απαιτεί ταυτόχρονα και πολιτικές δράσεις  και παρεµβάσεις. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που δυσχεραίνουν την προσπάθεια ενσωμάτωσής τους στη μαθησιακή διαδικασία, όπως αναφέρει και το ακόλουθο κείμενο που διάβασα και σας το παραθέτω αυτούσιο.

Παράγοντες που εμποδίζουν ή διευκολύνουν την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία

Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ  στη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.  Οι παράγοντες που εμποδίζουν ή διευκολύνουν τη χρήση και ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία έχουν ερευνηθεί ευρέως και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πολλές είναι και οι κατηγοριοποιήσεις των παραγόντων αυτών. Ενδεικτικά οι Farquhar και Surrey (όπως αναφ. στον Μακράκη, 2000) κατηγοριοποίησαν τους παράγοντες αυτούς σε δύο ευρύτερες κατηγορίες : α) ατομικούς παράγοντες όπου συμπεριλαμβάνονται οι δεξιότητες, οι στάσεις, οι αντιλήψεις και η γνώση αυτών που θα χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία και  β) σε οργανωτικούς παράγοντες όπου συμπεριλαμβάνονται το υλικό, η γνώση, οι στάσεις και οι δεξιότητες που σχετίζονται με το πλαίσιο της οργάνωσης βάσει του οποίου θα υλοποιηθεί μια καινοτομία. Οι Τζιμογιάννης και Σιόρεντα (2007) κατηγοριοποιούν τους παράγοντες που καθορίζουν τις στάσεις των εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ σε: α) ατομικούς παράγοντες, β) σχολικούς παράγοντες, γ) τεχνικά εμπόδια και δ) παιδαγωγικό πλαίσιο ένταξης των ΤΠΕ.

 Φαίνεται, όπως δείχνουν οι έρευνες, ότι τη χρήση και επομένως και ενσωμάτωση των ΤΠΕ  στην εκπαίδευση, επηρεάζουν παράγοντες όπως :

·         Οι γνώσεις και οι δεξιότητες χρήσης των εργαλείων των ΤΠΕ (Jimoyiannis & Komis, 2007; Hermans, Tondeur, van Braak & Valcke, 2008 ;Τραψιώτη, 2010)

·         Ο τεχνολογικός εξοπλισμός του σχολείου (εργαστήριο υπολογιστών, ύπαρξη φορητών, βιντεοπροβολέων κλπ) (Κυριακίδη & Ξένη, 2004; Μητσιοπούλου & Βεκύρη, 2011; Μπενάκη & Παπαγεωργίου,2010; Τζιμογιάννης & Σιόρεντα, 2007)

·         Η κατοχή Η/Υ και η εξοικείωση με αυτόν (Chen, 2001; Κουτρουμάνος, 2008; Kutluca, 2010; Ρούσσος & Πολίτης, 2004)

·         Η διδακτική εμπειρία και η ηλικία (Αναστασιάδης, Γκερτσάκης, Μαρινάτος & Καρβούνης, 2006; Μητσιοπούλου & Βεκύρη, 2011) ,

·         Το φύλο (Σχορετσανίτου & Βεκύρη, 2010; Trimmer, 2006),

·         Η ανασφάλεια- επιφυλακτικότητα απέναντι στις ΤΠΕ και γενικά στοιχεία σχετικά με την προσωπικότητα (Bingimlas, 2009; Μπίκος & Τζιφόπουλος, 2011; Ρούσσος & Πολίτης, 2004; Γιαβρίμης κ συν., 2010),

·         Οι αντιλήψεις σχετικά με τη χρησιμότητα και την παιδαγωγική αξία των ΤΠΕ (Kumar, Che Rose, & De Silva, 2008; Μητσιοπούλου & Βεκύρη, 2011; Οικονομίδης & Ζαράνης, 2010),

·         Η αντίσταση στις αλλαγές λόγω αντιλήψεων για το ρόλο του δασκάλου που έχουν εδραιωθεί (Λιακοπούλου, 2010; Σολωμονίδου, 2002; Τζιμογιάννης & Σιόρεντα, 2007),

·         Το μοντέλο διδασκαλίας που υιοθετεί ως αποτελεσματικότερο ο εκπαιδευτικός (Drent & Meelissen, 2008; Sang, Valcke, van Braak, & Tondeur, 2010; Τσουρούλας, Ρες & Βαρσαμίδου, 2008),

·         Η έλλειψη επαρκούς κατάρτισης (Καρτσιώτου & Ρούσσος, 2010; Μπρατίτσης κ συν., 2003; Τζιμογιάννης & Σιόρεντα, 2007), 

·         Η κουλτούρα των ειδικοτήτων (Μάτος & Χρονάκη, 2009; Μάτος & Χρονάκη, 2011; Τζιμογιάννης & Κόμης, 2004; Τζιμογιάννης & Σιόρεντα, 2007),

·         Η έλλειψη διδακτικού χρόνου και η έλλειψη χρόνου προετοιμασίας (Γιαβρίμης κ συν., 2010; Κυριάκου & Χαραλάμπους, 2006; Lim & Khine, 2006),

·         Η έλλειψη κινήτρων (Μπίκος & Τζιφόπουλος, 2011; Νεοφύτου, 2008),

·         Η ανταπόκριση των μαθητών (Bullock, 2004, Cox et al., 1999; Φουντά & Κολοκοτρώνης, 2005; Κυριακίδη- Ξένη, 2004),

·         Οι συνθήκες του σχολικού περιβάλλοντος (κλίμα συνεργασίας, ρόλος της διεύθυνσης) (Bullock, 2004; Cox et al., 1999; Μητσιοπούλου & Βεκύρη, 2011; Μπενάκη & Παπαγεωργίου,2010),

·         Η έλλειψη λογισμικού- πληροφοριακά εμπλουτισμένου υλικού και η έλλειψη εκπαιδευτικών πρακτικών- παιδαγωγικού πλαισίου (Βρασίδας & Κωνσταντίνου, 2008; Καλογιαννάκης & Παπαδάκης, 2007; Κουστουράκης & Παναγιωτακόπουλος, 2010; Σολωμονίδου, 2002; Τζιμογιάννης & Σιόρεντα, 2007;).